Sự tăng giá của thị trường chứng khoán hiện nay đang được ví như vũ bão của rất nhiều loại cổ phiếu. Điều này kéo theo một số loại cổ phiếu bị làm giá. Nhìn chung thì thị trường chứng khoán rất phức tạp đó là nơi nhiều cổ phiếu của các công ty trao đổi mua bán. Đối với suy nghĩ của một số người thì chơi cổ phiếu không khác gì đánh bạc. Vì thế để tranh mua phải cổ phiếu bị làm giá thì nhà đầu tư phải biết cách chế ngự lòng tham của mình và tuân thủ đúng nguyên tắc đầu tư tránh rơi vào tình trạng tiền mất tật mang.

Hóng lãi, giá tăng “siêu tốc”

Ngày 19/6/2020, Công ty Cổ phần Thaiholdings mới chính thức niêm yết 53,9 triệu cổ phiếu THD trên HNX. Với giá tham chiếu trong ngày giao dịch đầu tiên là 19.500 đồng/cổ phiếu.Tuy nhiên, đóng cửa phiên 10/5/2021 này, thị giá của THD đã đạt mức 188.900 đồng/cổ phiếu. Như vậy, chưa đến 11 tháng đầu tiên giao dịch trên sàn HNX. Cổ phiếu THD đã tăng 900% giá. Deal THD này khiến bầu Thuỵ vốn đã nổi tiếng sau vụ chi hơn 1000 tỷ mua cổ phần đấu giá tại khách sạn Kim Liên đã nổi lại càng thêm nổi.

Trên TTCK, Công ty chứng khoán VIX là một cái tên lạ lẫm nhưng cũng bất ngờ từ mức đáy 4.300 đồng/cổ phiếu được thiết lập hồi đầu năm lên mức 30.150 đồng/cổ phiếu tại ngày 10/5. Như vậy, cổ phiếu này đã tăng giá tới 600%, tức gấp 6 lần từ đáy kể trên. Về tình hình kinh doanh trong năm 2020, VIX ghi nhận lãi sau thuế gần 150 tỉ đồng trong quý III/2020, gần gấp 4 lần cùng kỳ. Năm 2020, công ty đặt kế hoạch lãi sau thuế 80 tỉ đồng. Như vậy sau 9 tháng đầu năm, VIX đã vượt 145% kế hoạch lợi nhuận sau thuế.

Kể từ vùng đáy 3.300 đồng/cổ phiếu hồi tháng 3, tính đến cuối tháng 12, thị giá cổ phiếu LCG của Công ty Cổ phần Licogi 16 đã tăng 359%. Khối lượng giao dịch bình quân quý IV của LCG đạt 2,8 triệu cổ phiếu/phiên.Về tình hình kinh doanh, 9 tháng đầu năm, LCG ghi nhận doanh thu hơn 2.273 tỉ đồng, tăng 28% so với cùng kỳ năm trước. Theo đó, lợi nhuận ròng đạt gần 183 tỉ, tăng 20% so với cùng kỳ.

Làm giá liên quan đến nghành nghề

Trong ít ngày qua, một loạt vụ việc liên quan hành vi thao túng giá cổ phiếu (CP) đã bị xử lý. Nhìn lại những vụ làm giá đó, có thể phần nào nhận thấy một số “quy luật” mà nhà đầu tư (NĐT) cần chú ý để suy tính, phòng tránh.

Quy luật thứ nhất liên quan ngành nghề của những CP có nguy cơ bị làm giá. Đó là những ngành… “khó hiểu”, chẳng hạn như: khoáng sản, dược, y tế… Những ngành này có tính đặc thù cao, chỉ những người làm trong ngành (vốn cũng không nhiều) mới hiểu. Thí dụ như các công ty khoáng sản hay khoe trữ lượng của các khu mỏ. Nhưng điều đó ít ai kiểm chứng được. Trong khi một công ty thực phẩm công bố sản phẩm của mình có mặt ở các hệ thống phân phối nào thì NĐT có thể kiểm chứng rất dễ dàng.

Bà Trần Hương Mỹ, quản lý khối phân tích Công ty chứng khoán (CTCK) HSC cho biết, khoảng một thập kỷ trước. Khi lập mô hình định giá cho CP Vinamilk (VNM). Để khách quan, bà đã phải mất nhiều ngày đi khảo sát TT, từ siêu thị, đến chợ… Còn việc có thể định giá, hay quan sát được nhóm khoáng sản gần như ngoài tầm với. Vì những điều kiện khách quan. Đó cũng là lý do, khoáng sản được xem như nhóm CP “lầy” nhất trên sàn với một loạt những vi phạm cả trong nội bộ DN lẫn các hoạt động thao túng giá bên ngoài.

Quy mô nhóm chứng khoán tầm trung

Quy luật thứ hai là quy mô của nhóm CP bị làm giá thường chỉ ở nhóm tầm trung (mid cap) hoặc nhỏ (penny). Nhưng ông Lê Anh Trí, Giám đốc Chi nhánh quận 3 của CTCK Phú Hưng cũng làm rõ thêm vấn đề. Nhóm CP có nguy cơ, hoặc đã bị làm giá đa phần đều xếp vào loại hàng “móc cống”. Tức là nhóm CP vừa có giá thấp, chỉ tầm 5.000 đồng/CP đổ xuống. Thậm chí có những vi phạm liên quan đến minh bạch, công bố thông tin.

Đối với NĐT thông thường, cứ cho rằng nhóm này không có hoạt động làm giá thì cũng đã nên tránh xa. Huống gì đây lại là món mồi béo bở của đầu cơ. Lý do thì cũng khá đơn giản, các hoạt động làm giá. Mà thường chủ yếu là cá nhân thì khả năng khó có tiền lớn, vài chục tỷ đồng. Thì tất nhiên chỉ có thể làm giá CP có vốn hóa vài trăm tỷ đồng là hết mức.

Làm giá liên quan đến thanh khoản

Quy luật thứ ba liên quan thanh khoản, vốn dĩ là một yếu tố được tích lũy dài hạn. Nên chuyện đột biến trong ngắn hạn tất yếu phải bị nghi ngờ. Thông thường, những CP bị làm giá hay có hiện tượng thanh khoản èo uột bỗng dưng tăng mạnh. Tất nhiên, không phải CP nào có hiện tượng này cũng đồng nghĩa với việc bị làm giá. Vì có thể một tổ chức nào đó mua vào với khối lượng lớn thanh khoản cũng có sự đột biến. Chuyện đó rất bình thường.

Nhưng khi thấy thanh khoản đột biến, NĐT nói theo quy luật của thẩm định là “phải biết nghi ngờ”. Trong trường hợp nếu DN không phát ra tín hiệu gì về hoạt động tích cực. Hoặc thông tin chỉ là tin đồn, hay công bố mập mờ thì nguy cơ làm giá sẽ hiển hiện. Tất nhiên còn rất nhiều dấu hiệu khác để nhận biết CP làm giá. Nhìn chung, tất cả các NĐT đều được trang bị kiến thức để nhận diện. Họ chỉ tạm “quên” khi muốn lãi nhanh với dòng CP làm giá mà thôi

Nguồn: nhandan.com.vn